dr. Jan Brouwer: Liberation Route moet zijn Victory Route!

Cuchill maakt het V-teken voor Victory. Niet voor Liberation of Freedom.

Chuchill maakt het V-teken voor Victory. Niet voor Liberation of Freedom.

"Duitse capitulatie" op 8 mei 1945 was een ratificatie

Beleef de route - ontdek de geschiedenis en geschiedvervalsingen

Voorbeelden van die mythen, geschiedvervalsingen of onzin  zijn: 

LRE, Luisterkei 17, 20 septemberplein, Nijmegen

LRE, Luisterkei 18, Heuvelsestraat 14, Bemmel.

LRE, Luisterkei 19, Kerkstraat, Driel.

Liberation Route Europe (LRE) is een Europees netwerk van internationale herdenkingsroutes van slechts een deel van de geallieerde opmars met een dubbele geschiedvervalsing. Het doel van de geallieerden was immers niet de bevrijding (liberation) van (West-)Europa, maar in werkelijkheid zoals in januari 1943 afgesproken in Casablanca de volledige overwinning op Duitsland (Full Victory) in Europa of zoals generaal Eisenhower op 5 juni 1944 zei: 'Full victory - nothing less!' De herdenkingsroute moet dan ook geen Liberation Route (Bevrijdingsroute) zijn, maar een Victory Route (Overwinningsroute). Het middel was vernietiging van de Duitse strijdkrachten, industriecentra en steden. Er kan dan ook geen bevrijdingsroute door Europa en zeker niet door Duitsland en Italië lopen. De geallieerden waren geen bevrijders, maar overwinnaars. Ze hielden geen bevrijdings-, maar overwinningsparades bijvoorbeeld in Parijs, Brussel en Den Haag. Ze vieren 8 mei, de dag waarop de capitulatie van de Duitse troepen op alle fronten op 7 mei 1945 in Reims in werking trad, Victory in Europe-Day (VE-Day). Churchill maakte niet voor niets het V-teken van Victory en in Frankrijk in La Fourchette staat het Normandy Victory Museum. Duitsland en Italië zijn niet bevrijd, maar overwonnen. Daar is dus helemaal geen plaats voor een ‘bevrijdingsroute’. Duitsers beschouwen de geallieerden terecht als overwinnaars, veroveraars en bezetters. Fransen, Belgen en Nederlanders zagen de geallieerde legers abusievelijk als bevrijdingslegers en geallieerden als bevrijders. Een zogenaamde Liberation Route kan dan ook maar lopen tot de Duitse grens. Een Bevrijdingsroute door Duitsland en Italië is een ernstige en ordinaire geschiedvervalsing.

























In combinatie met ‘innovatieve, duurzame toeristische producten en arrangementen’ moet de route de gehele geallieerde opmars zichtbaar en toegankelijk maken. Helaas blijft het onderdeel geschiedenis inhoudelijk ver beneden de maat, ondanks beoordeling van de historische inhoud door ''erkende historici uit Europa''. Zowel de route als het einddoel is een geschiedvervalsing. De Liberation Route volgt immers slechts gedeeltelijk de opmars van de Noordelijke Groep van Legers onder Montgomery. De opmars van de Centrale Groep van Legers onder generaal Bradley en de Zuidelijke Groep van Legers onder generaal Devers blijven buiten beschouwing. Onjuist is dan ook dat de 'Bevrijdingsroute' slechts loopt van het Verenigd Koninkrijk naar Normandië en via de Ardennen, Brabant, Arnhem en Nijmegen naar Berlijn. De bij de opmars over een breed front behorende opmarsrichting ten zuiden van de Ardennen blijft daardoor ook onvermeld. De route verbindt dan ook niet de belangrijkste regio’s tijdens de geallieerde opmars. De regio Arnhem-Nijmegen kan vrijwel buiten beschouwing blijven vanwege de binnen vier dagen totaal mislukte dubbele bruggenhoofdoperatie Market Garden. Een Rijnoversteek bij Arnhem en de vestiging van bruggenhoofden  op de Veluwe en langs de Neder-Rijn waren een doodlopende weg gebleken en de al op 21 september 1944 volledig mislukte operatie had geen enkel waardevol resultaat. Operatie Market Garden was voor Montgomery een brug te ver. Berlijn was overigens niet het einddoel van de geallieerden. Montgomery droomde er begin september 1944 van. In werkelijkheid liep de geallieerde opmars of Overwinningsroute van het Verenigd Koninkrijk over een breed front van drie Groepen van Legers van Normandië eerst naar de Rijn en dan naar de Elbe. Het Rode Leger mocht Berlijn innemen. Het gaat dus voornamelijk om herdenkings- en bevrijdingstoerisme ‘op het snijvlak van geschiedenis en toerisme’. Gebracht door historisch ondeskundigen en dat is goed te merken. Vaak kletsen ze maar wat uit hun nek. Mythevorming of geschiedvervalsing dus van mensen die het niet zo nauw nemen met de juiste historische feiten. De LRE dient dus wegwijzers te plaatsen langs de vier overwinningsroutes: van de Noordelijke, Centrale en Zuidelijke Groep van Legers van de westerse geallieerden en die van het Rode Leger. LRE is historisch gezien een club amateurs uit de toeristenbranche die veel historische leugens, onzin en geschiedvervalsingen verspreidt, zoals zelfs een Bevrijdingsroute in Duitsland en Italië. LRE heeft misschien verstand van toeristische routes, maar in ieder geval niet van geschiedenis. Andere amateurs/ondeskundigen  zoals in  de Netflixserie Voices of Liberation 2022 volgen de Liberation Route met bevrijdingsverhalen  en  leuteren  over bevrijding van Europa en in bevrijdingsverhalen. Ze noemen alles slagen en bevrijding: slag om Normandie, Ardennen, Arnhem enz. Nonsens. Triest!!! Het doel van LRE zou moeten zijn het bevorderen van het geven van historisch juiste informatie.  Een voorbeeld: in Terneuzen begon niet de bevrijding van Zuid-Holland, maar de vernietiging van Duitse troepen in zuidelijke delen van Nederland.


Bruggenhoofdoperatie Market Garden.

Bruggenhoofdoperatie Market Garden was geen bevrijdingsoperatie en een geallieerde opmarsroute geen bevrijdingsroute, maar een gewone militaire opmars naar een doel. De door luchtlandingstroepen beschermde opmarsroute of Corridor liep niet van Eindhoven tot de Neder-Rijn maar slechts tot de Waal. Doelen van operatie Market Garden waren niet de verovering van bruggen over de grote rivieren; de bevrijding van Nederland; een snelle opmars naar het Ruhrgebied en Berlijn en beëindiging van de oorlog in 1944. Onnozele kreten als ‘Vrijheid valt uit de lucht’ en ‘Bevrijders als sterren uit de hemel’ zijn dan ook volledig onjuist.

Het strategische doel van bruggenhoofdoperatie Market Garden was niet Arnhem, maar een  Rijnoversteek bij Arnhem en vorming van een sterk bruggenhoofd op de Veluwe tussen Arnhem en Nunspeet (het IJsselmeer) met diepe uitlopers over de IJssel bij Zwolle, Deventer en Zutphen als opstelplaats voor het XXX Corps. Het tactische doel was het afsnijden van de Duitse troepen en hun lanceerbases voor V2-raketten in het westen van Nederland. Bruggen en wegen veiligstellen was het doel van luchtlandingsoperatie Market, dus van parachutisten en zweefvliegeenheden. LRE noemt deze operatie al te snel en ongenuanceerd ‘de grootste luchtlandingsoperatie aller tijden’. Grondoperatie Garden werd niet uitgevoerd door het 'Engelse' (juist is Britse) 30ste legerkorps, maar door het Britse Tweede Leger. Het 8ste en 12de legerkorps van dit leger zorgden voor flankdekking. Operatie Market Garden eindigde niet bij de Rijnbrug ten zuiden van Arnhem. Die brug was bovendien geen hoofddoel van operatie Market Garden, maar een deel van het doel van de luchtlandingstroepen (operatie Market) ten noorden van de Neder-Rijn. Hun doel was de vorming van een bruggenhoofd tussen de Westerbouwing en de spoorbrug bij Westervoort met ten minste een van de drie oeververbindingen als opstelplaats voor de flankkorpsen. Dat einddoel was echter een brug te ver; niet de Rijnbrug. Hun strijd duurde niet, zoals velen onjuist beweren, van 17 tot 26 september 1944. Dat is de periode die de Britten ten noorden van de Neder-Rijn doorbrachten, van 19 tot 26 september voornamelijk in defensieve posities in Oosterbeek. Luchtlandingsoperatie Market mislukte al op 19 september in de buurt van het Sint Elisabeths Gasthuis. Grondoperatie Garden mislukte op 21 september 1944 om circa 13,30 uur ten zuiden van Elst; niet bij of in Arnhem. Bruggenhoofdoperatie Market Garden was dus volledig mislukt. Een ‘slag om Arnhem’ is een ordinaire geschiedvervalsing. Lichtbewapende parachutisten en zweefvliegeenheden zonder artillerie- en luchtsteun kunnen immers geen slag leveren met een zwaarbewapende tegenstander met steun van (pantser)voertuigen en zware wapens. Bovendien was Arnhem helemaal geen doel. De ‘slag om Nijmegen’ is ook een mythe of geschiedvervalsing. Juist is te spreken over de ‘slag om de Waalbruggen’ ten noorden van Nijmegen. Nijmegen was geen doel van operatie Market en verovering van de Waalbruggen had de laagste prioriteit. Zondag 17 september bereikte alleen de eerste groep parachutisten de Rijnbrug, aldus LRE. Uitsluitend het 2de parachutistenbataljon onder luitenant-kolonel John Frost was echter aangewezen voor het innemen van de noordelijke en zuidelijke toegangsweg naar de spoor-, schip- en verkeersbrug. De andere bataljons hadden andere taken bij de opbouw van zuid naar noord van genoemd bruggenhoofd. De troepen van Frost vestigden defensieve posities in gebouwen aan weerszijden van de noordelijke oprit naar de brug. LRE gebruikt nog steeds de mythe van Kate ter Horst uit Oosterbeek als ‘Engel van Arnhem’. De ‘Engel van Oosterbeek’ had echter geen tijd en reden om naar Arnhem te gaan. Begrijpelijk is natuurlijk wel dat sommige veteranen het verschil tussen Oosterbeek en Arnhem niet zagen. Maar zeg dat dan. Een mythe is ook dat operatie Market Garden gedeeltelijk is geslaagd. Geen enkel doel van operatie Market Garden is bereikt. De wel bereikte tactische doelen van luchtlandingsoperatie Market waren slechts middel voor de opmars van grondoperatie Garden. De luchtlandingstroepen moesten immers tot de Waal een loper leggen voor de grondstrijdkrachten. Bevrijden van gebied was geen doel van operatie Market Garden. De bevolking van door geallieerden ingenomen gebied zag hen vaak wel als bevrijders. De geallieerden hadden echter andere doelen.


Waaloversteek, 20 september 1944

De gemeente Nijmegen slaafs gevolgd door de veteranen van de Sunset March verdedigt ook een beruchte geschiedvervalsing: er sneuvelden immers geen 48 maar 20 militairen tijdens de Waaloversteek van twee Amerikaanse bataljons op 20 september 1944. Vijf militairen sneuvelden op de zuidelijke Waaloever voorafgaand an de oversteek en 22 in Lent en Oosterhout bij het vestigen van het vereiste bruggenhoofd. Een  militair overleed aan zijn verwondingen in een Belgisch militair hospitaal. Doel was niet de bevrijding van Nederland of van Nijmegen, maar  de volledige overwinning op Duitsland. De Sunset March dient vooral tot meer eer en glorie van een groep ondeskundige veteranen en de gemeente Nijmegen die het met historie niet zo nauw nemen, net als LRE. De Betuwe was overigens geen Manneneiland. De troepen ten zuiden van de Waal troffen sinds 23 september 1944 voorbereidingen voor uitvoering van de op 22 september 1944 na totale mislukking van operatie Market Garden  door Eisenhower goedgekeurde Brits-Amerikaanse operatie Gatwick (opmars met Rijnoversteek en vestiging van bruggenhoofden bij Wesel en Keulen).


Doel van Canadezen

Canadezen staken in april 1945 niet de IJssel over om naar het noorden te trekken en het oosten van Nederland te bevrijden, maar om de Veluwe van Duitse troepen te zuiveren. Zij hadden twee taken: flankbescherming bieden aan het Britse Tweede Leger en gebied zuiveren voor een verbindings- en bevoorradingsroute van Eindhoven via Nijmegen, Arnhem en Zutphen naar het noorden en noordoosten.


''Capitulatie'' in Wageningen

LRE heeft een voorkeur voor geschiedvervalsingen, zoals bijvoorbeeld de geschiedvervalsing van een capitulatie in Wageningen na onderhandelingen op 5 mei en ondertekening van het capitulatiedocument op 6 mei in de aula. De Duitse troepen in Nederland capituleerden echter als onderdeel van Heeresgruppe Nordwest met de Duitse troepen in Sleeswijk-Holstein en Denemarken onvoorwaardelijk op 4 mei 1945 in de tent van Montgomery op de Timeloberg op de Lüneburger Heide. Het Document van Overgave trad op 5 mei om 08.00 uur in werking. Nederland was op dat tijdstip vrij. Nog drie zaken moesten gebeuren: ondertekening zonder commentaar door de gecapituleerde Duitse bevelhebber van ''Bevelen aan Duitse bevelhebbers die zich hadden overgegeven'' tot verstrekking van gedetailleerde militaire informatie (in Wageningen) ter implementatie van het Document van Overgave van 4 mei 1945, ontwapening van de Duitse troepen in concentratiegebieden en terugkeer van die troepen naar Duitsland in krijgsgevangenschap. De in januari 1943 in Casablanca gemaakte afspraken tussen Roosevelt en Churchill waren duidelijk: onvoorwaardelijke capitulatie of vernietiging van de Duitse strijdkrachten, industriecentra en steden. Geen onderhandelingen en capitulatievoorwaarden en zeker geen vredesbesprekingen.

Een geschiedvervalsing is ook een onvoorwaardelijke Duitse capitulatie op 8 mei 1945 in Berlijn en dus het einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa. Duitsland kon niet capituleren omdat de geallieerden het Duitse staatshoofd Dönitz en de burgerregering in Flensburg niet erkenden. Onvoorwaardelijke capitulatie was slechts mogelijk door de Duitse strijdkrachten. Op maandag 7 mei 1945 ondertekende Generaloberst Alfred Jodl  in Reims de onvoorwaardelijke overgave van alle Duitse gewapende strijdkrachten op alle fronten aan de geallieerden inclusief het Opperbevel van de Sovjet-Unie. Deze Act of Military Surrender  trad 8 mei om 23.01 uur in werking. Die dag is daarom nog steeds Victory in Europe Day (VE-Day). Diezelfde dag ratificeerde opperbevelhebber Generalfeldmarschall Wilhelm Keitel en twee andere Duitse bevelhebbers in Berlijn tegenover en met bevelhebbers van  het Rode Leger en de westerse geallieerden de militaire capitulatie in Reims; een tegemoetkoming aan vooral de Britten die een tweede dolkstootlegende vreesden. Jodl had immers alleen getekend en de geallieerden eisten daarom in Reims alsnog ondertekening door de chef van het OKW en de Duitse bevelhebbers van land-, zee- en luchtmacht. De Russen vieren een dag later de overwinning op Nazi-Duitsland en het einde van de Grote Vaderlandse Oorlog; een dag na de ratificatie in Berlijn van de militaire capitulatie in Reims.

LRE ‘is een steeds uitbreidende amateuristische herdenkingsroute’ en ‘vormt een schakel tussen de belangrijkste regio’s tijdens de opmars van de geallieerden’. In werkelijkheid gaat het slechts om een deel van de geallieerde opmars. Langs de route staan inmiddels al tal van luisterplekken. Luisterkeien bevatten kaarten en historische en toeristische informatie. Herdenken lijkt meer en meer een toeristische attractie te worden. Helaas verspreiden deze luisterkeien tal van vaak hardnekkige mythen en geschiedvervalsingen.

Geallieerde oversteek van de Waal bij Nijmegen.

De luisterkei die het verhaal vertelt van de Waaloversteek is in 2015 onthuld bij de brug De Oversteek in Nijmegen. Vlak bij de plek waar twee Amerikaanse bataljons parachutisten en genisten op 20 september 1944 in bootjes de rivier moesten oversteken. Peter Kruk van RBT KAN beweerde: ‘historisch correct’ is dat 48 mannen in de rivier om het leven kwamen. Ook de luisterkei meldt dat 48 mannen tijdens de overtocht zijn omgekomen. Een ordinaire leugen en geschiedvervalsing van journalisten van De Geldedrlander, gemeente Nijmegen en de Sunset March.

Historisch juist is dat veertig parachutisten en acht genisten omkwamen: vijf voorafgaande aan de Oversteek, twintig tijdens en kort na die Oversteek en 22 na de Waaloversteek bij de verovering van de noordelijke toegangsweg naar de bruggen en de vestiging en verdediging van het bruggenhoofd om Lent (gemeente Elst). Een enkele bezweek in een Belgisch hospitaal aan zijn verwondingen. Anderen herstelden, maar stierven een maand dan wel twee of drie jaar na de oversteek. 

De Betuwe in de frontlinie. Bedoeld is de Over-Betuwe

De Betuwe lag niet in de frontlinie. Het geallieerde Over-Betuwse bruggenhoofd kende verscheidene frontlinies: de westelijke verdedigingslinie tussen Zetten en Randwijk; de noordelijke linie tussen Randwijk en de spoorbrug in Driel; en de oostelijke frontlinie ten westen van de spoorlijn Arnhem-Elst en vervolgens ten zuiden van de Linge tot Bemmel en vandaar naar de Waal. De Neder-Betuwe en de Tielerwaard waren nog steeds in Duitse handen.

De Betuwe was een ‘manneneiland’ geworden waar vierduizend mannen waren achtergebleven na de bevolen evacuatie, aldus weer een leugenachtige LRE. De bevolking was geëvacueerd. Het land was omgeven door water en duizenden mannen waren bij hun land en vee gebleven. In december 1944 weigerden nog vierduizend mannen hun vee en andere bezittingen achter te laten. Totale nonsens.

Noch de Betuwe noch de Over-Betuwe waren een manneneiland geworden. Het manneneiland bevond zich van december 1944 tot april 1945 in en tussen Lent, Oosterhout en Ressen en bestond uit duizend mannen. Die mannen hadden echter niets te beslissen. De geallieerden hadden op kaarten duidelijk gezien dat de Betuwe een eiland is omgeven door grote rivieren. Met ‘the island’ doelden ze op het geallieerde Over-Betuwse bruggenhoofd dat bestaan heeft van 25 september 1944 tot 3 april 1945. Uit dat bruggenhoofd moest de burgerbevolking (ouderen, vrouwen en kinderen) in oktober en november 1944 in twee fasen evacueren. Zaterdag 2 december 1944 bliezen Duitsers om 17.00 uur de Rijndijk bij Elden op. Weldra stond een groot deel van de Betuwe onder water. Het ‘manneneiland’ ontstond in december 1944 in en bij Lent, Oosterhout en Ressen. De bevelhebber in het Over-Betuwse bruggenhoofd was geen Brit, maar de Canadese luitenant-generaal G. Simonds. Hij gelastte 24 december de totale evacuatie van de bewoners van het Over-Betuwse bruggenhoofd. Aanvankelijk mochten circa drieduizend mannen achterblijven in Lent en omgeving. Tussen 26 december en 6 januari 1945 moesten ruim tweeduizend van hen alsnog evacueren. Bijna duizend mannen mochten achterblijven voor het verrichten van landbouwwerkzaamheden en verzorgen van de veestapel (foto Duizend manneneiland).

Onjuist is ook de bewering over bruggenhoofdoperatie Market Garden. De tekst vermeldt: ‘De troepenbeweging over de grond verliep minder voorspoedig dan gedacht, waardoor uiteindelijk de strijd om de brug bij Arnhem mislukte.’ Dit is pure geschiedvervalsing. De grondtroepen hadden vertraging bij Son en vooral bij Nijmegen waar Amerikaanse parachutisten de bruggen nog niet hadden veroverd. De strijd aan weerszijden van de noordelijke toegangsweg naar de Rijnbrug bij Arnhem eindigde donderdagmorgen 21 september 1944. De geallieerde tanks liepen 's middags vast ten zuiden van Elst. Tussen deze twee gebeurtenissen is geen causaal verband. Grondoperatie Garden mislukte 21 september ten zuiden van Elst; niet in Arnhem. Daar mislukte alleen luchtlandingsoperatie Market en wel binnen twee dagen. Op 19 september trokken de Britten terug op te verdedigen gebied rond Hartenstein in Oosterbeek. 

De Polen van Driel.

De 1ste Poolse Onafhankelijke Parachutisten Brigade landde donderdag 21 september 1944 omstreeks 17.20 uur ten zuidoosten van Driel. Grondoperatie Garden was aan het begin van de middag ten zuiden van Elst vastgelopen en mislukt. Luchtlandingsoperatie Market was op 19 september al mislukt ten noorden van de Neder-Rijn. Bruggenhoofdoperatie Market Garden was dus 21 september volledig mislukt. 

De Polen streden uitsluitend in de sector Driel-Oosterbeek; niet in en bij Arnhem of tijdens de geschiedvervalsing 'slag om Arnhem'. Generaal Sosabowski kon dan ook op geen enkele wijze verantwoordelijk zijn voor het op 19 september mislukken van luchtlandingsoperatie Market ten noorden van de Neder-Rijn. Bovendien was hij niet betrokken bij de op 21 september ’s middags mislukte grondoperatie Garden. Zijn ontslag had geen persoonlijke of militaire, maar een politieke achtergrond. 

Standbeeld voor gen. Sosabowski. Foto: Jan Brouwer (2014)

Standbeeld voor gen. Sosabowski. Foto: Jan Brouwer (2014)

LRE, Luisterkei 22, Rijnkade 155, Arnhem.

Deel deze pagina


Afbeelding van de brug bij Deventer uit de gemythologiseerde en achterhaalde film A Bridge Too Far (1977).

Afbeelding van de brug bij Deventer uit de gemythologiseerde en achterhaalde film A Bridge Too Far (1977).

Brug te ver

Luisterkei 22 vertelt een overwegend gemythologiseerd verhaal met veel onzin en prietpraat; in feite een ordinaire geschiedvervalsing, waaronder de doelen en het hoofddoel van bruggenhoofdoperatie Market Garden. Vervalste doelen van die operatie zijn  een opmars om de Siegfriedlinie heen naar Berlijn om in december 1944 de oorlog te beëindigen. Het hoofddoel van deze operatie was het veroveren van de Rijnbrug bij Arnhem. Die bleek echter een ‘brug te ver’. Circa zeshonderd lichtbewapende parachutisten wisten vlakbij de brug voet aan de grond te krijgen. De slag om Arnhem, van 17 tot 26 september 1944, was het laatste hoofdstuk van operatie Market Garden. De poging een snelle doorbraak naar het hart van Duitsland te forceren, kwam in Arnhem abrupt tot stilstand.  De licht bewapende parachutisten kregen bovendien te maken met onverwacht zware tegenstand. Gepantserde SS-eenheden waren toevallig in de regio Arnhem aanwezig om zich te reorganiseren. Duitse tanks blokkeerden de toegangswegen naar Arnhem waardoor voorraden en versterkingen de kleine Britse gevechtsgroep onder leiding van luitenant-kolonel John Frost niet konden bereiken. Het grootste probleem was dat de landtroepen niet op tijd arriveerden om hun kameraden te hulp te schieten. Allemaal LRE-leugens en prietpraat.

In werkelijkheid was het strategische doel van bruggenhoofdoperatie Market Garden de vestiging van een sterk bruggenhoofd ten noorden van de Neder-Rijn tussen Arnhem en het IJsselmeer met diepe uitlopers over de IJssel bij Zwolle, Deventer en Zutphen als opstelplaats voor het XXX Corps. Het tactische doel was het afsnijden van de Duitse troepen en hun lanceerbases voor V2-raketten in het westen van Nederland. Het einddoel van de 1ste Britse Luchtlandingsdivisie was de vorming van een bruggenhoofd tussen de Westerbouwing en Westervoort met ten minste een van de drie oeververbindingen als opstelplaats voor de flankkorpsen. Het bruggenhoofd op de Veluwe was voor de grondtroepen een brug te ver; het bruggenhoofd tussen de Westerbouwing en Westervoort was een brug te ver voor de luchtlandingstroepen ten noorden van de Neder-Rijn.  Operatie Market Garden was voor Montgomery een brug te ver. Lichtbewapende luchtlandingstroepen konden geen slag leveren met een zwaarbewapende tegenstander, zeker niet om Arnhem dat geen doel was. Operatie Market ten noorden van de Neder-Rijn was op 19 september al mislukt. De Britten moesten vluchten of zich terugtrekken in defensieve posities rond Hartenstein. Van een slag kon nu al helemaal geen sprake meer zijn, zeker niet om Arnhem. Het laatste hoofdstuk van operatie Market Garden was het vastlopen van de grondtroepen op 21 september 1944 ten zuiden van Elst. Die kwamen dus helemaal niet in Arnhem, zelfs niet te laat.


LRE, Luisterkei 32, Lentseveld, Lent.

Op 21 september 1944 mislukte grondoperatie Garden ten zuiden van Elst. Tanks liepen vast op de Duitse blokkade.

Op 21 september 1944 mislukte grondoperatie Garden ten zuiden van Elst. Tanks liepen vast op de Duitse blokkade.

Manneneiland – Betuwe. 


Gesproken wordt over de Betuwe zonder onderscheid te maken tussen de Over-Betuwe, de Neder-Betuwe en de Tielerwaard. De Betuwe was geen frontlinie. Die linies bevonden zich aan de randen van het geallieerde Over-Betuwse bruggenhoofd: de westelijke verdedigingslinie tussen Zetten en Randwijk; de noordelijke linie tussen Randwijk en de spoorbrug in Driel; en de oostelijke frontlinie ten westen van de spoorlijn Arnhem-Elst tot de Linge en vervolgens ten zuiden van de Linge tot Bemmel en dan naar de Waal. 

Het geallieerde Over-Betuwse bruggenhoofd omvatte niet het noordoostelijke deel van de Over-Betuwe. De Neder-Betuwe was nog in Duitse handen. De Betuwe was geen manneneiland. Slechts een klein deel van de Over-Betuwe was het manneneiland. Geen vierduizend maar circa duizend mannen verbleven van december 1944 tot begin  april 1945 in of bij Oosterhout, Ressen en Lent. De Betuwe was ook geen niemandsland. Het grootste deel van de burgerbevolking was weliswaar in oktober en november geëvacueerd, maar de geallieerden hielden tot december twee divisies in hun bruggenhoofd. 

Na de Waaloversteek op 20 september rukten de geallieerden niet op naar Arnhem, maar naar het IJsselmeer, hetzij via Arnhem, hetzij via gebied ten westen van Driel. Arnhem was immers geen doel van operatie Market Garden. Dat was de vestiging van een sterk bruggenhoofd tussen Arnhem en het IJsselmeer.

LRE, Luisterkei 36, Groesbeek met gerelateerde verhaallijn

LRE verspreidt zelfs de mythe dat Montgomery de bedenker was van het Rijnlandoffensief (http://liberationroute.nl/nederland/verhaallijn/the-rhineland-offensive). Uiteraard viel dat grootscheepse geallieerde offensief onder opperbevelhebber Eisenhower. Voor het Rijnlandoffensief werden niet slechts troepen bijeengebracht bij Groesbeek en Nijmegen, maar ook verder naar het zuiden tot de Zwitserse grens. Het hoofddoel was niet het veroveren van het gebied ten westen van de Rijn, maar het vernietigen van de Duitse strijdkrachten in dat gebied. De geallieerde legers waren geen bevrijdingslegers, maar vernietigingslegers; hun operaties geen bevrijdingsoperaties; hun opmarsroute geen bevrijdingsroute en hun einddoel niet bevrijding van Europa maar de volledige overwinning op Duitsland. Victory in Europe-Day (VE-Day) is 8 mei 1945, de dag waarop de onvoorwaardelijke capitulatie van de Duitse strijdkrachten op 7 mei 1945 in Reims in werking trad. De Tweede Wereldoorlog in Europa was afgelopen.

LRE, Luisterkei 42, Langekerkstraat, Huissen.

Generaal Thomas rechts.

Generaal Thomas rechts.

Gehuld in vlammen en rook

Huissen lag na het mislukken van operatie Market Garden tussen de twee brandpunten Arnhem en Nijmegen. Britse verkenningsvliegtuigen merkten 1 oktober in het stadje Duitse tanks op, aldus LRE. Beide opmerkingen zijn leugens.

Huissen was een van de Duitse bruggenhoofden ten oosten van het geallieerde Over-Betuwse bruggenhoofd. Vanuit de bruggenhoofden Elden en Huissen begon op 1 oktober 1944 het vertraagde Duitse offensief tegen het geallieerde Over-Betuwse bruggenhoofd. De Britse generaal Thomas, bevelhebber van de Britse 43ste infanteriedivisie (foto: rechts), verzocht ’s middags de volgende morgen alle beschikbare bommenwerpers in te zetten tegen Duitse concentratiegebieden in het Duitse noordoostelijke deel van de Over-Betuwe. Geallieerde vliegtuigen voerden de volgende dag inderdaad bombardementsvluchten uit. De Duitse tanks waren echter al aan de opmars begonnen.

LRE, Luisterkei 49, Woerdsestraat 4, Ressen.

Royal Dragoon Guards op de dijk bij Oosterhout.

De Betuwe als voedselschuur

Deze luisterkei bevat vier mythen of leugens, waaronder de datum 24 december 1944; de Betuwe als manneneiland, de Betuwe in de frontlinie en Oosterhout, Ressen en Bemmel ‘wekenlang in de frontlinie’.  De Betuwe was geen manneneiland, alleen gebied tussen  Oosterhout, Ressen en Lent. De frontlinie begrensde het Over-Betuwse bruggenhoofd: de westelijke verdedigingslinie tussen Zetten en Randwijk; de noordelijke linie tussen Randwijk en de spoorbrug in Driel; en de oostelijke frontlinie ten westen van de spoorlijn Arnhem-Elst en vervolgens ten zuiden van de Linge tot Bemmel en dan naar de Waal. Oosterhout lag 22 september in de frontlinie; Ressen van 21 tot 24 september en Bemmel van 23 tot 25 september. De laatste plaats lag daarna overigens wel dichtbij de frontlinie. Royal Dragoon Guards kwamen 28 september rusten in Oosterhout (foto).

Royal Dragoon Guards op de dijk bij Oosterhout.

LRE, Luisterkei 52, Bowlespark, Wageningen.

Foto: chef-staf Reichelt van generaal Blaskowitz en zijn tolk spreken met generaal Foulkes.

Foto: chef-staf Reichelt van generaal Blaskowitz en zijn tolk spreken met generaal Foulkes.

De Duitse capitulatie

De Stichting LRE plaatst luisterstenen met informatie over de Tweede Wereldoorlog. Sommige stenen bevatten een grove geschiedvervalsing, zoals luisterplek 52 voor museum De Casteelse Poort in Wageningen. 

Mythen zijn dat operatie Market Garden gericht was op de bevrijding van Nederland en  Duitse troepen bij Arnhem de geallieerde opmars stopten. Bruggenhoofd operatie Market Garden was echter geen bevrijdingsoperatie. Het doel was vestiging van een sterk bruggenhoofd tussen Arnhem en het IJsselmeer. Duitse troepen stopten de geallieerde opmars op 21 september 1944 ten zuiden van Elst. Operatie Market Garden was die dag mislukt. 

De titel ‘De Duitse capitulatie’ is onjuist. Duitsland kon niet capituleren, omdat de geallieerden het Duitse staatshoofd en zijn regering niet erkenden.  Uitsluitend onvoorwaardelijke militaire capitulaties waren mogelijk. Vrijdag 4 mei 1945 aanvaardde veldmaarschalk Montgomery in zijn tent op de Timeloberg op de Lüneburger Heide niet de capitulatie van het Duitse leger. Op de Lüneburger Heide capituleerden de Duitse legergroep Befehlshaber Nordwest met troepen in Nederland en Noordwest-Duitsland onder bevel van Generalfeldmarschall Ernst Busch en troepen in Denemarken.  Deze capitulatie trad op 5 mei 1945 om 08.00 uur in werking, ook in Nederland. Montgomery belastte het Britse Tweede Leger en het Eerste Canadese Leger met de implementatie van het Document van Overgave of het Instrument of Surrender

Een ordinaire geschiedvervalsing met tal van onjuistheden van LRE omvat de vrees in Nederland dat het Duitse 25ste leger zou doorvechten; dat de Canadese generaal Foulkes bevelhebber was van het Eerste Canadese Leger; zijn besluit de Duitse generaal Blaskowitz een apart overgavedocument voor te leggen; het ontbieden van Blaskowitz op 5 mei 1945 in hotel De Wereld om de capitulatie te tekenen; onderhandelingen over de capitulatievoorwaarden; vierentwintig uur uitstel van ondertekening van het capitulatiedocument om te bezien of hij kon voldoen aan de capitulatievoorwaarden; ondertekening van het capitulatiedocument op 6 mei; en dat Nederland op dat moment bevrijd was. Hoe krijgt iemand zo veel onzin, prietpraat en leugens verzonnen! 

Blaskowitz ontving door problemen met de verbindingen op 5 mei 1945 pas om 05.35 uur het telegram over de capitulatie bij Lüneburg. Zijn troepen moesten die dag om 08.00 uur alle vijandelijkheden staken. Op dat moment was Nederland formeel vrij. Generaal H. Crerar was bevelhebber van het Eerste Canadese Leger. Hij belastte zijn twee korpsbevelhebbers met de implementatie van het capitulatiedocument of Instrument of Surrender, Simonds bij Oldenburg en Foulkes in Nederland. Zij moesten de vereiste bevelen (Orders to German Commanders on Surrender; Bevelen aan Duitse bevelhebbers die zich hadden overgegeven) opstellen en door de gecapituleerde bevelhebber in hun sector laten tekenen. De Orders to German Commanders on Surrender van Simonds moest de Duitse generaal Straube tekenen in Bad Zwischenahn, die van Foulkes moest Generaloberst Blaskowitz tekenen in Wageningen. Foulkes ontbood Blaskowitz in hotel De Wereld om de bevelen ter implementatie van het Instrument of Surrender te tekenen. Onderhandelingen over voorwaarden zijn bij een onvoorwaardelijke capitulatie niet mogelijk; ook niet over die bevelen. Blaskowitz tekende op 5 mei zonder commentaar binnen een half uur om 16.30 uur de Orders to German Commanders on Surrender. Hij kreeg desgevraagd vierentwintig uur uitstel voor het leveren van de vaak zeer gedetailleerde technische militaire informatie.  

LRE, Luisterkei 55, Ginkelse Heide, Ede.

Slag om de Ginkelse Heide

Mythen zijn: de 1ste Britse Luchtlandingsdivisie moest de Rijnbrug bij Arnhem veroveren; de 4de Parachutistenbrigade moest Nederland bevrijden; de landing van deze brigade op de Ginkelse Heide leidde 18 september tot een slag om de Ginkelse Heide; daarna vertrok de brigade naar Arnhem. 

Het einddoel van de 1ste Britse Luchtlandingsdivisie was de vestiging van een bruggenhoofd tussen de Westerbouwing en Westervoort met daarin opgenomen ten minste één van de drie oeververbindingen. Doelen van de 4de Parachutistenbrigade waren het bezetten van noordelijke en oostelijke gebieden bij Arnhem. Gevechten met Duitse troepen leidden niet tot een slag om de Ginkelse Heide, wel tot een veldslag. Die heide was overigens ook geen doel. 

LRE, Luisterkei 56, Dorpsstraat, Otterlo.

Mythen zijn: Canadezen moesten Oost-Nederland bevrijden; bevrijding van Otterlo en slag om Otterlo. 

Het Eerste Canadese Leger moest in Oost-Nederland flankdekking bieden aan het Britse Tweede Leger en een bevoorradings- en verbindingsroute veiligstellen van Eindhoven naar het noordoosten. De zuivering van Otterlo maakte deel uit van de algehele zuivering van de Veluwe van Duitsers. Uit Apeldoorn en omgeving terugtrekkende Duitsers naar de Grebbelinie raakten in en bij Otterlo slaags met Canadese troepen. Een slag om Otterlo is onjuist. De strijd was geen werkelijke slag en het doel was niet Otterlo. 

LRE, Luisterkei 80, Opheusden.

Slag om Opheusden. 

Mythen zijn dat de geallieerde frontlinie dwars door het rivierengebied liep en dat 4 oktober een Duits offensief was begonnen om Opheusden te veroveren. 

Het Duitse offensief gericht op vernietiging van het geallieerde Over-Betuwse bruggenhoofd duurde van 1 tot 6 oktober 1944. De eerste fase was een hoofdaanval vanuit Elden en Huissen en was gericht op het innemen van Elst. De tweede fase was verovering van de Waalbrug.

Tot de flankaanvallen behoorde de vertraagde aanval vanuit het westen op de geallieerde verdedigingslinie ten oosten van Dodewaard en Opheusden en afleidingsaanvallen bij Randwijk en Heteren.

LRE, Luisterkei 116, Koeveringsedijk - Molenwijk Sint Oedenrode.

Hell’s Highway Sint Oedenrode 

Van 24 tot 26 september 1944 was de geallieerde opmarsroute bij Sint Oedenrode door Duitse troepen geblokkeerd. Mythen zijn dat door deze blokkade versterkingen de Rijnbrug bij Arnhem niet konden bereiken, waardoor operatie Market Garden mislukte. Het oponthoud ‘bleek de doodsteek voor operatie Market Garden’. Dinsdag 26 september ‘besloten de Britten hun troepen uit Oosterbeek  te evacueren.’ Het doel van operatie Market Garden was niet de verovering van Noord-Duitsland. Hell´s Highway lag tussen Son en Uden.

Het strategische doel van bruggenhoofdoperatie Market Garden was in werkelijkheid de vestiging van een sterk bruggenhoofd tussen Arnhem en het IJsselmeer. Tactische doelen waren het afsnijden van de Duitse troepen en hun lanceerbases voor V2-raketten in het westen van Nederland. Luchtlandingsoperatie Market was 19 september 1944 mislukt ten noorden van de Neder-Rijn. Grondoperatie Garden was 21 september 1944 vastgelopen ten zuiden van Elst. Operatie Market Garden was dus 21 september volledig mislukt en 22 september vervangen door bruggenhoofdoperatie Gatwick gericht op de Rijnoversteek met vorming van bruggenhoofden bij Wesel en Keulen. De Britten hadden op 23 september in principe en op 24 september definitief besloten tot evacuatie van Britten uit Oosterbeek. 

LRE, Luisterkei 120, Duifhuizerweg - Veldenweg, Uden.

Omsingeld in Uden. 

22 september 1944. Mythen zijn weg of corridor naar Arnhem; operatie Market Garden raakte 22 september in ademnood en dreigde te mislukken; doel van operatie Market Garden was om via Arnhem Duitsland aan te vallen. 

De geallieerde opmarsroute of Corridor liep maar tot de Waal door het schrappen van de landing van een Britse brigade in Elst. Hell's Highway was de naam voor de weg van Son naar Uden. Operatie Market Garden was 21 september ten zuiden van Elst al volledig mislukt. Doel van die bruggenhoofdoperatie was de vestiging van een sterk bruggenhoofd op de Veluwe met diepe uitlopers over de IJssel.

LRE, LIBRE Magazine 03, 2017 (red. Jeroen van Wieringen)

LIBRE Magazine verschijnt in een Nederlandstalige en een Engelstalige versie. Het bevat artikelen over o.a. de Sunset March; Brigade Piron als een vergeten brigade; en een kijkje in de geschiedenis met een virtuele tour door hotel De Wereld in Wageningen. Het magazine bevat tal van leugens en beruchte geschiedvervalsingen. 

Brigade Piron is geen vergeten brigade. Jammer is dan ook het ontbreken van informatie over de rol van deze brigade in Zuid-Limburg van september tot half november 1944 en in de Betuwe in april en mei 1945. 

Het artikel over de Sunset March bestaat nog steeds uit de geschiedvervalsing van 48 bij de Waaloversteek op 20 september 1944 gesneuvelde militairen. Doelen van de Waalcrossing waren niet bevrijding van Nijmegen en Nederland. De militairen sneuvelden niet voor ‘onze vrijheid’, maar de overwinning op Duitsland. Vijf militairen zijn gesneuveld op de zuidelijke oever voorafgaand aan de overtocht, 20 tijdens en kort na de Waalcrossing en 23 na de Waaloversteek van wie 22 in Lent en Oosterhout bij het vestigen van een bruggenhoofd om Lent. Een militair overleed aan zijn verwondingen in een Belgisch militair hospitaal. Doelen van de oversteek waren het innemen van de noordelijke toegangswegen naar de spoor- en de verkeersbrug en het vormen en verdedigen van een bruggenhoofd om Lent. 

Het artikel over Wageningen bevat de traditionele en beruchte geschiedvervalsing van een capitulatie in Wageningen op 5 en 6 mei 1945. Elementen daarin zijn de leugens of mythen ‘vredesonderhandelingen’; ‘onderhandelingen over een capitulatie’, een ‘capitulatie’; Wageningen als Stad der Bevrijding of Bevrijdingsstad; ‘capitulatiedocument’; ‘capitulatiezaal’ in hotel De Wereld; ondertekening op 6 mei in de aula van de Landbouwhogeschool; ‘voorwaarden van een capitulatie’ in Lüneburg (een onvoorwaardelijke capitulatie) die in Wageningen binnen 24 uur getekend moesten worden; en generaal Foulkes die optrad namens de geallieerde troepen.

In werkelijkheid legde korpsbevelhebber Foulkes op bevel van zijn legerbevelhebber Crerar de op 4 mei gecapituleerde Generaloberst Blaskowitz Orders to German Commanders on Surrender voor. Deze 'Bevelen aan Duitse bevelhebbers die zich hebben overgegeven' dienden ter implementatie van het op 5 mei 1945 om 08.00 uur in  werking getreden Document van Overgave van 4 mei 1945 op de Lüneburger Heide. Blaskowitz tekende zonder commentaar binnen een half uur. Hij kreeg desgevraagd 24 uur uitstel voor het leveren van de verlangde vaak zeer gedetailleerde militaire informatie in  de aula.


Polen

 

In 2023 maakt Stichting Liberation Route Europe een fietsroute door Nederland in het spoor van de Poolse bevrijders. Langs onder andere het Maczek Memorial in Breda en het Infocentrum Polen van Driel. Met volop aandacht voor de troepen van de generaals Sosabowski en Maczek. (LinkedIn)


Mijn reactie was, dat de Polen geen bevrijders waren. Ze streden aan geallieerde zijde. Doel was niet bevrijding van (West-)Europa, maar de volledige overwinning op Duitsland. Het middel was vernietiging van de Duitse gewapende troepen, industriecentra en steden.


Mevrouw Ilse Thuy-van de Velde (Hulst) reageerde: mag ik u erop wijzen dat meerdere steden in Noord Europa bevrijd zijn door de Eerste Poolse Pantserdivisie olv Generaal Maczek . uw conclusie dat de Polen geen bevrijders waren raakt kant nog wal . bezoek het Maczek Memorial in Breda , Driel , Axel . dan kunt u zelf ervaren hoe daar de Poolse bevrijders nog steeds geëerd worden.


Hier lezen  we een algemeen voorkomend misverstand of onzin. Dat ze nog steeds geëerd worden, ontken ik niet. Velen zagen zuivering van plaatsen van of vernietiging van vijandelijke troepen aan voor bevrijding. Vaak ging het om andere doelen: veiligstelling van een route, flankverdediging van een leger of inname van een plaats om andere redenen. De Polen in Driel moesten de Britten in Oosterbeek helpen na de mislukking van bruggenhoofdoperatie Market Garden. De 1st Polish Armoured Division in  de sectie Gent moest Oost-Zeeuws-Vlaanderen tot het Kanaal van Gent naar Terneuzen zuiveren van vijandelijke troepen. Ze verdreven of vernietigden  de vijandelijke troepen in  Axel en Hulst op 17 september 1944 en in Terneuzen en  Oost-Zeeuws-Vlaanderen op 20 september 1944.